خواص روغن کلزا

خواص روغن کلزا

روغن کلزا دارای چربی گیاهی فیتواسترول و ویتامین‌ E زیادی است و در پیشگیری از بیماری‌های قلبی و سرطان مفید می باشد. در طب سنتی از روغن کلزا برای تسکین درد مفاصل، جلوگیری از ریزش مو و درمان شوره سر استفاده می‌شود.

روغن کلزا از دانه‌های گیاه کلزا به دست می‌آید. کلزا چند نوع مختلف دارد. گونه‌ای از گیاه کلزا که از آن روغن خوراکی به دست می آید، کانولا نام دارد که درصد اسید ارویک کمتری نسبت به دانه کلزا دارد. مقادیر زیاد اسید اروسیک باعث رسوب چربی در قلب، عضله‌ها و غدد فوق کلیه می‌شود، در حالی که گونه‌های جدید کلزای پرورش یافته، کمتر از ۲ درصد اسید اوروسیک دارند و از این رو خطر آن برای سلامتی رفع شده است. مهمترین خواص روغن کلزای خوراکی عبارتند از:

۱. سرشار از ویتامین‌ ای

۲. سرشار از فیتواسترول(فیتواسترول‌ها نوعی چربی مفید گیاهی است و بنابراین فقط در مواد غذایی که منشاء گیاهی دارند، یافت می‌شوند. )

۳. تحمل دمای بالا(می‌توان از آن به عنوان روغن سرخ کردنی نیز استفاده کرد.)

۴. کیفیت تغذیه‌ای بالا(به دلیل داشتن اسید‌های چرب اشباع نشده و نداشتن کلسترول از کیفیت تغذیه‌ای بالایی برخوردار است. )

۵. تسکین درد مفاصل

۶. تقویت مو‌ها و رفع شوره سر

معرفی گیاه کلزا

کلزا گیاهی به صورت زراعی کشت می شود و یک سال تا زمان برداشت آن طول می کشد و دانه‌های آن دارای ۴۰ تا ۴۸ درصد روغن، ۱۸ تا ۲۴ درصد پروتئین و ۱۲ تا ۲۰ درصد پوست است. گیاه کلزا دارای مصارف مختلفی است که یکی از آن‌ها استخراج روغن از دانه‌های آن است. به طور کلی به ارقامی از گیاه کلزا که از آن‌ها روغن خوراکی استخراج میشود، کانولا گفته می‌شود. دانه‌های کلزا در فرایند روغن‌گیری، له و فشرده می‌شوند و باقیمانده آن‌ها هم که منبع غنی از پروتئین است، برای غذای دام مورد استفاده قرار می گیرد این روغن هم مصرف خوراکی برای انسان، دام و طیور دارد و هم به مصارف صنعتی و دارویی می‌رسد. در صنعت، روغن کلزا به عنوان روان کننده دستگاه‌ها به کار برده می شود.

مضرات روغن کلزا (موارد احتیاطی و منع مصرف)

با وجود فراوانی خواص روغن کلزا و استفاده زیاد آن برخی موارد در رابطه با استفاده از این روغن وجود دارد که باعث شده برخی متخصصان این روغن را در الویت‌های بعدی نسبت به سایر روغن‌ها نظیر روغن زیتون و روغن کنجد قرار دهند. دو مورد از مهمترین موارد احتیاطی مصرف روغن کلزا به شرح زیر است:

۱. اصلاحات ژنتیکی

یکی از مهمترین مضرات روغن کلزا، انجام اصلاحات و دستکاری‌های ژنتیکی است که در اخیرا بر روی این گیاه صورت گرفته است. امروزه، بیش از ۹۰ درصد روغن‌های کلزا، از گیاهان کلزای اصلاح شده تهیه می‌شوند و متاسفانه عوارض جانبی این محصولات زیاد و البته ناشناخته‌اند.

۲. هیدروژنه شدن روغن

فرآیندی که طی آن روغن نباتی مایع تبدیل به روغن نباتی جامد می‌شود را هیدروژنه کردن یا هیدروژناسیون می‌گویند. در طی این عملیات، یک اتفاق ناخواسته و بدی رخ می‌دهد و آن تولید اسید‌های چرب ترانس است. اسید چرب ترانس به دلیل اینکه یک اسید چرب غیر عادی است برای سلامتی خصوصا بیماری‌های قلبی و عروقی خطرناک است.